Kurban Bayramı, İslam dünyasında en çok kutlanan bayramlar arasında yer almakta ve özellikle ailelerin bir araya geldiği, dostlukların pekiştiği, sosyal dayanışmanın arttığı bir dönem olarak bilinmektedir. Ancak, bu yılki Kurban Bayramı, Ankara’nın alışılmış kalabalık ve coşkulu sokaklarının boş kaldığı bir bayram olarak hafızalara kazındı. Özellikle pandemi sonrası normalleşme sürecinin etkisiyle sosyalleşmenin artacağı beklenirken, bayramın huzur dolu atmosferinde bile ağır bir sessizlik hâkim oldu. Peki, bu şaşırtıcı durumun arkasında hangi etkenler var?
Küresel pandemic Covid-19, hayatımızın her alanında köklü değişikliklere yol açtı. Her ne kadar aşılama oranları artsa da, toplumun bazı kesimlerinde hâlâ virüs korkusu devam ediyor. Bu noktada, pek çok kişi bayram ziyaretlerini ertelemeyi veya sosyal ortamlardan uzak durmayı tercih etti. Bayramın getirdiği kalabalıklar, kapalı alanlarda bir araya gelmeler ve toplu etkinlikler, bazı aileler için hala riskli görünüyor. Söz konusu durum, özellikle yaşlı bireylerin ve kronik hastalığı olanların kaygılarına yansıdı ve birçok geleneksel bayram geleneğinin yapılmamasına yol açtı.
Tüm dünyayı etkisi altına alan ekonomik dalgalanmalar, Türkiye'de de kendini gösteriyor. Enflasyon oranlarının yükselmesi, gıda fiyatlarının artması ve genel yaşam maliyetlerinin tırmanması, ailelerin bayram harcamalarını ciddi şekilde gözden geçirmesine neden oldu. Özellikle kurban kesimi sırasında yapılacak olan maddi harcamalar, birçok aile için kısıtlamalara gidilmesine yol açtı. Bu durumda, bayramın ruhunu yansıtan büyük aile buluşmaları ve ziyaretlerin azalması kaçınılmaz hale geldi. İnsanlar, alışverişe çıkmak yerine evde kalmayı ve gerekli hazırlıkları minimumda tutmayı tercih etmekte.
Ayrıca, online alışverişin artmasına bağlı olarak, insanlar dışarıya çıkmak yerine internet üzerinden ihtiyaçlarını temin etmeyi daha uygun buluyor. Geleneksel bayram tepsilerinin hazırlanması bile online siparişlerle yapılmakta. Hal böyle olunca, sokaklar ve caddeler, bayram için alışveriş yapan kalabalık gruplardan uzak, sakin bir görüntüye bürünüyor.
Çocukların bayram sevincini yaşayamadığı, kapı kapı dolaşıp şeker toplayamadığı bir bayram geçirmeleri, bu durumun önemli bir parçasını oluşturuyor. Çocuklar, bayramın neşesini sokaklarda birlikte koşarak, arkadaşlarıyla vakit geçirerek yaşarlar. Ancak bu yıl birçok aile, çocuklarını dışarı çıkartmak yerine ev ortamında, sosyal medyada bayramlaşmalarla yetinmeyi tercih etti. Dolayısıyla, Ankara sokakları çocukların cıvıltılarından da yoksun kaldı.
This year, the usual vibrant atmosphere of Kurban Bayramı was replaced by an unusual tranquility. Despite the significance of the holiday in fostering community and familial bonds, many aspects of the celebrations were adjusted or entirely omitted. The empty streets of Ankara are a reflection of the changing times and societal norms influenced by recent global events. The quieter celebrations challenge the traditional essence of Kurban Bayramı, pushing individuals and families to find new ways of enjoying a holiday that usually brings people together.
Kürtaja rağmen, bayramın ruhu hâlâ birçok kişi için önemli. Ailevi bağları güçlendirmek amacıyla küçük buluşmalar düzenleyenler oldu, ancak bunlar büyük kalabalıkları barındırmadı. Yine de insanların birbirine olan sıkı ve sıcak iletişimi sürdü; ancak genellikle daha masum ve minimalist bir şekilde. Yüz yüze gerçekleştirilemeyen kutlamalar, telefonla ya da sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen bayramlaşmalarla zenginleştirildi. Bu durum, teknolojinin hayatımızdaki rolünü ve değişikliklere adaptasyon yeteneğimizi de bir kez daha gözler önüne serdi.
Özetle, 2023 Kurban Bayramı, tarihi akışında birçok herkes için unuttukları bir tecrübe oldu. Pandemi sonrası normalleşmenin henüz tam anlamıyla sağlanamadığı ve ekonomik kaygıların baş gösterdiği bir dönemde, Ankara'nın sokakları, geçmişe göre daha sessiz ve boş kalmaya devam etti. Yine de, bayramın ruhu yaşamakta ve insanlara hatırlatmaktadır ki, herkesin bir araya gelerek paylaşacağı güzel anlar yaratmak mümkündür. Belki de bayramın yankıları biraz daha zaman alacak; ama bu süreçte insanların birbirlerine duydukları sevgi ve şefkat, yeni kutlamaları beraberinde getirebilir.